Saturday 31 January 2015

Entouor les langues en Irlande du Nord - About languages in Northern Ireland

Nou-s'a publié des stratégies pouor l'Scots d'Ulstèr et l'Irlandais:

Strategies for Ulster Scots and Irish have been published:
The Minister said: “Irish and Ulster-Scots are key aspects of our culture, heritage and identity.

“The Strategies set out roadmaps for the Irish language and Ulster-Scots language, heritage and culture over the next 20 years in a range of areas such as education, public services, the community and the media."


Ulstèr-Scotch Leid, Heirskip an Cultùr Roadin 20an15-20an35

Tha Männystrie o Fowkgates, Airts an Aisedom haes ootset a Roadin furtae Brïng Forrits an Graith tha Ulstèr-Scotch Leid, Heirskip an Cultùr 20an15-20an35.

In its Ontak fur Goverment 20an11-20an15, the Norlin Airlan Heich Cooncil taen in a Roadin fur tha Ulstèr-Scotch leid, heirskip an cultùr as a heid stoup unnèr Rankin 4 ‘Biggin a Strang an Claught Resydentèr Curn’. This cum eftèr greeances atween tha Brïtish an Airish Goverments, ’at weered til tha Norlin Airlan (NA) Ect 19an98 bein mennit in 20an06 tae tak in a garrin fur tha Heich Cooncil tae “tak a Roadin oan han pittin forrits whut wye it mints at giein a lïft til an graithin tha Ulstèr-Scotch leid, heirskip an cultùr”.

Tha Ulstèr-Scotch Roadin pits forrit an airtin chairt fur tha Ulstèr-Scotch leid, heirskip an cultùr ower tha nixt 20 yeir in airts tha like o lear, skailin gates an cultùr, peyin heed til tha waants o tha Ulstèr-Scotch resydentèr curn an richt gates o warkin owerseys.

Tha heid mints o this Roadin bes:

  • Fordèr an weir tha stannin o, an respeck fur, tha Ulstèr-Scotch leid, heirskip an cultùr.
  • Gie a hize til tha throu-bearin, throch-pit an intimmers o tha Ulstèr-Scotch resydentèr curn.
  • Len a lïft til an aa-lappin braider kennin o tha Ulstèr-Scotch leid, heirskip an cultùr in a gate ’at wull mak an inpit nearhan biggin a strang an claught resydentèr curn.


Straitéis na Gaeilge 2015-2035

D’fhoilsigh an Roinn Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta Straitéis le Forbairt na Gaeilge a Fheabhsú agus a Chosaint 2015 – 2035.

Ina Chlár Rialtais 2011- 2015 d’áirigh Feidhmeannas Thuaisceart Éireann (an Feidhmeannas) Straitéis don Ghaeilge mar chroí-bhunchloch faoi Thosaíocht 4 ‘Pobal Láidir, Comhroinnte a Chothú’. Bhí sé seo mar thoradh ar chomhaontuithe idir Rialtas na Breataine agus Rialtas na hÉireann as ar eascair leasuithe in 2006 ar Acht Thuaisceart Éireann (TÉ) 1998 le gur cuimsíodh ceanglas ar an Fheidhmeannas chun “Straitéis a ghlacadh ina leagtar amach mar a bheartaíonn sé forbairt na Gaeilge a fheabhsú agus a chosaint”.

Leagann Straitéis na Gaeilge amach treochlár don Ghaeilge thar an 20 bliain romhainn in earnálacha amhail oideachas, seirbhísí poiblí, an pobal agus na meáin. Glacfaidh seo riachtanais phobal na Gaeilge san áireamh taobh le dea-chleachtas idirnáisiúnta.

Is iad bunaidhmeanna na straitéise seo:

  • Tacú le sealbhú agus foghlaim na Gaeilge ar bhonn ardcháilíochta agus inbhuanaithe.
  • Stádas agus infheictheacht na Gaeilge a fheabhsú agus a chosaint.
  • Gréasáin agus pobail ardcháilíochta agus inbhuanaithe Gaeilge a sholáthar.
  • An Ghaeilge a chur chun cinn ar dhóigh a chuirfidh le cothú pobal láidir, comhroinnte.

1 comment:

L'Office du Jèrriais said...

Nou dit:

"Tha pruivin o tha Mansmen, Jarnsey, Garnsey, Coarnwaa, Airlan, tha Walsh, an Scoatlan wull be weel-wared fur tha prestable hannlins the’ve pit oan han furtae fordèr an graith thair effeirin
unnèr-docht leids ben tha hoose an it micht be hantie tae tak tent o’t furtae wise tha uise o Ulstèr-Scotch amang fowk’s ain faimlies."

"The experience of the Isle of Man, Jersey, Guernsey, Cornwall, Ireland, Wales and Scotland will be of value in terms of the practical actions which they have taken to enhance and develop their respective minority languages in the setting of the home and might usefully be drawn on to
inform the use of Ulster Scots in the family setting."